Debriyaj Nedir?
Bu yazımızda debriyaj hakkında genel bilgiler verecek ve performans debriyaj sistemlerinin amaçlarından bahsedeceğiz.
Debriyaj sisteminin amacı motorla – vites kutusu arasındaki irtibatı keserek, vitesler arasında geçiş yapmamızı sağlayan aktarma organıdır.
Ayrıca aracın ilk hareket ve duruş için olmazsa olmaz yegane sistemidir.
Debriyajın görevi şu şekilde özetlenebilir:
- İlk hareket sırasında motorun hareketini tekerleklere ileterek taşıtın sarsıntısız olarak harekete geçişini sağlamak.
- Taşıt hareket halinde iken vites durumlarını değiştirmek için motordan vites kutusuna hareket iletimini geçici olarak kesmek.
- Gerekli hallerde motorla güç aktarma organlarının bağlantısını kesmek.
Sistemin çalışma prensibini animasyon üzerinde görmek, hem konuyu rahat kavrayabilmek hemde anlaşılabilir olması için video aşağıya eklenmiştir.
Görüldüğü üzere araç hareket halinde iken baskı balatası volana yapışık durumdadır ve motordan alınan gücün tekerleklere aktarılması sağlanır. Debriyaja basıldığı anda ise baskının hareketi ile balata volandan ayrılır ve bu sayede gücün tekerleklere iletimi kesilir. Temel çalışma prensibi bu şekildedir.
Debriyaj balatasının eski veya bitmek üzere olduğunu gösteren bazı belirtiler ;
- İlk kalkışta titreme olması,
- Gaza basıldığı halde araç hızlanmakta zorlanıyorsa,
- Düşük viteste gaza yüklendiğinde araç atak değilse,
- Motor sıcak iken araç viteslere kemikli geçiyor ve ya girmiyorsa baskı plakası ile alakalı sorun yaşıyor olmanız yüksek ihtimaldir.
Baskı Balata Neden Çabuk Biter ?
- Araç hareket halinde iken ayağın debriyaj pedalı üzerinde tutulması,
- Uygun olmayan viteslerde kalkış yapılması,
- Yokuşlarda yarım debriyaj yapılması,
- Aşırı zorlama ve yük altında kullanma,
- Gaz pedalını bırakmadan vites atılması
- Hatalı montaj yapılması,
- Uygun balatanın seçilmemesi.
Performans Debriyaj Sistemleri
Modifiyeli otomobillerin artan tork kuvvetleri yüzünden, aktarım sorunlarının önüne geçmek amacıyla twin plate veya triple plate adı ile bilinen debriyaj sistemleri kullanılmaktadır. Bu sistemlerde balata sayısı arttırılarak gücün kayıpsız bir şekilde tekerleklere aktarılması amaçlanmaktadır. Sistem, günümüzde kullanılan standart araçlar için gerekli değildir. Motor gücünün aşırı arttırıldığı performans araçlarında kullanılması önerilmektedir.
